Specjalistyczna odzież znacznie wpływa na bezpieczeństwo pracownika, trzeba o tym pamiętać za każdym razem gdy przyjmujemy nowego pracownika. W obecnych czasach na rynku pracy o dobrego fachowca nie jest zbytnio łatwo, a wszelkie przestoje w pracy przez kontuzje pracowników niestety dają nam tylko straty, od opóźnienia w finalizowaniu prac a co za tym idzie straty finansowe. Dlatego ważne jest przestrzeganie zasad BHP i wyposażać pracowników i wszystkich innych członków załogi w odpowiednią odzież roboczą.
Do głównych kategorii odzieży ochronnej zaliczamy samą odzież oraz akcesoria, są to elementy niezbędne do wykonywania bezpiecznej pracy. W pierwszej kategorii znajdziemy bluzy, obuwie, spodnie, kurtki oraz specjalną bieliznę. Powinny być one dopasowane do warunków w jakich dany pracownik będzie przebywał. Na rynku istnieje wiele producentów którzy zajmują się produkcją odzieży, posiadają nie tylko uniwersalne ubiory ale także spersonalizowane w zależności od pory roku.
Kolejną kategorią są akcesoria ochronne, które są w wielu branżach niezastąpione i niezbędne. Przytoczyć można tu przykład nauszników, który chroni nasz słuch podczas pracy ciężkimi narzędziami czy maszynami.
Podstawowe elementy odzieży ochronnej
Spodnie są bardzo ważnym elementem odzieży ochronnej, odpowiednio dobrane do danej dziedziny pracy. Producenci co róż zaskakują nas nowymi krojami czy zastosowaniami tej części ubioru, dostosowują je do każdych możliwych warunków atmosferycznych uwzględniając przy tym wygodę użytkowania. Profilowane nogawki zapewniają że będą one dobrze przylegać, zastosowanie elastycznego klina w kroku pozwoli na swobodne klękanie, dzięki czemu nie trzeba będzie za każdym razem podciągać spodni, a w pozycji klęcznej nie opinają się mocno na udach. Dodatkowo szyte są z wyższym stanem z tyłu, chroniąc przy tym plecy oraz nie odsłaniając przy kucaniu czy klękaniu naszej tylnej części. Kieszenie również szyte są luźniej aby przy pozycji klęczącej użytkownik miał łatwy do nich dostęp. Zazwyczaj producenci proponują nam spodnie wykonane z materiałów syntetycznych, które w przeciwieństwie do bawełny nie wchłania wilgoci, dzięki temu ubiór nie będzie przyklejał się do ciała. Dodatkowo w ofercie można znaleźć specjalnie wykonane kroje z siatką w tylnej części kolan, która zapewnia odpowiednią cyrkulację powietrza. Kieszenie, paski oraz zaczepy są ważne i uzależnione od rodzaju pracy jaką dana osoba będzie wykonywać, Te elementy powinny być wykonane z trwałych i odpornych materiałów w związku z noszonymi w nich narzędziami takimi jak np. młotek w pętli czy w kieszeni wkręty które posiadają ostre zakończenie.
Nakolanniki, norma EN 14404 definiuje stopień ochrony kolan i wymagania dla ochraniaczy kolan używanych do pracy w pozycji klęczącej. Ta norma określa wielkość, rozkład sił, odporność na wgniatanie i metody testowania nakolanników. Norma typu 2 i poziomu 1 określa wymagania służące zapewnieniu ochrony kolan na potrzeby osób pracujących w ciągłym ruchu i muszących często klękać. Zapewnia ochronę przed przedmiotami wielkości do 1cm na twardych i płaskich powierzchniach. Typ 2 poziom 0 określa wymagania w zakresie ochrony dla pracowników pracujących pod dachem, którzy podczas pracy muszą klękać, zapewnia ochronę na płaskich i twardych powierzchniach.
Nakolanniki powinny być dobrane odpowiednio do rodzaju wykonywanej pracy
Ważnym również elementem odzieży jest okrycie wierzchnie w szczególności gdy pracujemy na zewnątrz. Tak jak i w reszcie elementów odzieży, kurtka powinna być dopasowana do pory roku. Pamiętać też trzeba że im mamy więcej na sobie tym bardziej jesteśmy skrępowani i nasze ruchy są ograniczone, dlatego bardzo ważnym rozwiązaniem jest użycie odpowiedniego kroju. Bezpieczeństwo zwiększają wszyte w kurtkę odblaski, głównie zimą gdy słońce wcześnie zachodzi. Przy każdej pogodzie ważna jest też wodoszczelność, nowoczesne rozwiązania używania klejonych szwów zapewnią szczelność w miejscach wrażliwych właśnie takich jak szwy.
Wymagania do odzieży zabezpieczającej do pracy w trudnych warunkach atmosferycznych definiuje norma EN 343. Standard ten obejmuje zarówno materiały i szwy. Jak i w przypadku spodni to i kurtki muszą być wykonane z tworzywa zapewniającego filtrację powietrza. Producenci zaprojektowali świetne rozwiązanie aby kurtka była wielofunkcyjna, stworzyli kurtkę 3w1, zawiera ona powłokę wodoszczelną oraz odpinany polar, ich połączenie może być używane jako kurtka zimowa. W ten sposób nie trzeba posiadać dla jednego pracownika wielu kurtek tylko jedną.
W kwestii koszulek, bluz oraz bielizny, to muszą one być wykonane z trwałego materiału, aby po wielu praniach nadal utrzymywały swój kolor oraz aby tkanina nie została odkształcona. Oczywiście materiały z których wykonane są koszulki, bluzy oraz podkoszulki muszą dobrze doprowadzać wilgoć, oraz muszą, w niektórych przypadkach być ochroną przed promieniami ultrafioletowymi. Krój musi być ergonomiczny aby zapewnić swobodne poruszanie się podczas pracy. W przypadku bluz powinny mieć dodatkowe kieszenie wykonane z mocniejszego materiału, dzięki czemu noszone w nich różne narzędzia czy wkręty nie uszkodzą tkaniny.
Na co dzień używamy bawełnianej bielizny, jednak tam gdzie spotykamy się z większą aktywnością i niskimi temperaturami warto zaopatrzyć się w bieliznę termoaktywną. Do głównych jej zadań należy odprowadzanie wilgoci oraz potu z ciała, dzięki temu pozostanie ono ciepłe i suche. Oczywiście powinniśmy dobierać bieliznę odpowiednio do pory roku.
Dodatkowo producenci odzieży proponują nam różne modele bluz czy koszulek wraz z wyszytym logotypem firmy, ułatwia to identyfikację pracowników ale również stanowi reklamę.
Następnym z głównych elementów ubioru pracowniczego są buty, nie takie zwykłe lecz specjalistyczne, zapewniające maksymalną ochronę stóp. Jedną z zalet obuwia ochronnego jest odporność na wodę, dodatkowo podeszwa zapewnia dobrą przyczepność do podłoża, nawet w przypadku gdy jest ono zabrudzone np. od oleju. Warto wspomnieć że wnętrze buta posiada specjalną antyprzebiciową wkładkę, która wykonana jest z kompozytu lub stali. Chroni ona użytkownika. gdy nadepnie na ostry element. Kolejną cechą buta jest ochrona przed upadkami ciężkich rzeczy na stopę, stosuje się tu specjalnie utwardzane podnoski wykonane z np. aluminium czy z włókna szklanego. Niestety jedyną lecz małą wadą jest design, z powodu używania specjalistycznych materiałów but nie wygląda zbyt atrakcyjnie. Ale mimo wszystko nie chodzi tu o wygląd lecz o bezpieczeństwo.
Nowością jest zastosowanie w obuwiu systemu zapięciowego Boa. To rozwiązanie zastępuje standardowe sznurówki i równomiernie przenosi nacisk wiązania wzdłuż stopy. Wciśnięcie pokrętła i obracanie go zgodnie z ruchem wskazówek zegara zwiększa siłę wiązania, a odciągnięcie go pozwala ma poluzowanie. Cały nowoczesny "mechanizm" obuwia łatwo obsługuje się również w rękawiczkach.
Dodatkową ochroną w codziennej pracy są rękawice, producenci proponują wyspecjalizowane linie rękawic roboczych przeznaczonych do konkretnych zadań. Do podstawowych modeli zaliczamy rękawice cięte i szyte oraz bezszwowe, które powleczone są np. pianką lateksową. Rękawice cięte charakteryzują się przede wszystkim większymi wymiarami, lepszą izolacją cieplną i wytrzymałością.
Rękawice bezszwowe będą jednak niezastąpione przy precyzyjnych pracach, świetnie dolegają do dłoni.
Do trudnych warunków pogodowych rękawice muszą posiadać właściwości wodoszczelne oraz powinny być ocieplone. Spód dłoni pokryty może być materiałem, który jest trwały, wygodny i zapewnia pewny chwyt. Wszyte poduszki tłumiące są bardzo przydatne przy pracy z urządzeniami generującymi duże wibracje. Mankiet rękawicy może być wyposażony w regulację, która umożliwia dopasowanie jej do dłoni. W zależności od potrzeb, czy jest to odporność na przecięcia czy odporność na uderzenia, producenci posiadają szeroki wachlarz modeli w zależności od potrzeb klienta.
Kolejnym elementem jest ochrona głowy. Przez złe zabezpieczenie w przypadku uderzenia przez ciężki przedmiot może dojść do dużego uszczerbku na zdrowiu a w najgorszym przypadku do śmierci. Dlatego tak bardzo istotna jest ochrona głowy za pomocą hełmów ochronnych. Wyróżnić możemy kaski lekkie oraz przemysłowe hełmy ciężkie. Wytrzymałość kasków lekkich reguluje norma EN 812, a hełmów EN 397. Kask pierwszy chroni użytkownika przed skutkiem uderzenia głową w twardy przedmiot, który może powodować rozcięcie skóry. W przypadku ochrony przed upadkiem na głowę ciężkich przedmiotów bądź przebicia czy uderzeniem ruchomego elementu, niezastąpiony będzie hełm ciężki. Producenci wychodzą z szeroką gamą kasków i hełmów, dodatkowo w ofercie można znaleźć kaski czy hełmy ocieplane lub z doczepionymi nausznikami chroniące użytkownika przed hałasem lub dodawane są osłony twarzy czy osłona przeciwdeszczowa.
Do ochrony słuchu również trzeba stosować specjalne gadżety przy pracy, w szczególności przy pracy z maszynami ciężkimi oraz w halach gdzie jest natężony poziom hałasu. Najprostszym rozwiązaniem zapewniającym ochronę słuchu są stopery, wykonane zazwyczaj z elastycznych materiałów i umieszczane w kanale słuchowym ucha. Zaletami tego produktu jest przede wszystkim mały wymiar. Stopery całkowicie izolują użytkownika od dźwięku z otoczenia, przez to występuje też zagrożenie że pracownik nie usłyszy alarmu.
Innym rozwiązaniem pozwalającym przebywać w hałaśliwym środowisku są nauszniki ochronne. Wyglądem przypominają duże słuchawki nauszne, ucho zamknięte jest w obudowie nausznika. We wnętrzu znajduje się specjalny materiał tłumiący dźwięki, dzięki temu nie odcinają całkowicie użytkownika od otoczenia.
Z dodatkowych opcji producenci produkują nauszniki z wbudowanym radiem czy odtwarzaczem.
Wzrok, najważniejszy zmysł dla człowieka bez którego praktycznie nie da się funkcjonować. Należy go dobrze zabezpieczyć przed uszkodzeniem, najlepiej za pomocą gogli ochronnych lub okularów, które chronią oczy głównie przed ciałami stałymi oraz cieczami. Jeden z problemów tego typu ochrony jest to zaparowanie gogli i osłabienie widoczności. Na ten problem jednak jest rozwiązanie, w lepszych modelach gogli i okularów producenci stosują specjalne powłoki, które ograniczają osadzanie się wilgoci. Gdy podczas pracy wymagana jest pełna ochrona twarzy, np. dla pracy pilarza stosuje się maski z siatki które nie przepuszczą żadnej drobinki lecz doskonale przepuszcza powietrze, zaś przy pracy np. kosami spalinowymi stosuje się maski nieprzepuszczające i filtrujące powietrze. Do bardziej wymagających prac należy spawalnictwo, gdzie potrzeba jest zabezpieczenia przed promieniami UV i ochrona przed oślepieniem stosuje się gogle, przyłbice czy maski spawalnicze.
Dodatkowo stosując gogle musimy również używać masek chroniących nasz układ oddechowy. Maski takie mogą zabezpieczyć całą lub część twarzy. Maski dostępne są w wielu wariantach od tych jednorazowych, zabezpieczających użytkownika od niewielkich zapyleniach po te które stosowane są długo i posiadają specjalne filtry wymienne, które chronią przed działaniami niebezpiecznych gazów, pyłów czy płynów.
Wszystkie Polskie normy dotyczące środków ochrony indywidualnej (PPE) znaleźć można w podanym poniżej linku :
